Χρήσιμα και διασκεδαστικά ομαδικά παιχνίδια.

  Πολλές φορές χρειαζόμαστε ιδέες για ομαδικά παιχνίδια που φέρνουν πιο κοντά ολόκληρη την ομάδα και εντάσσονται εμβόλιμα στο ωρολόγιο πρόγραμμα. Όταν βλέπουμε ότι τα παιδιά επιζητούν την κίνηση ,τη διασκέδαση και την επικοινωνία,  τα παιχνίδια αυτά είναι κατάλληλα για να πραγματοποιήσουμε το σκοπό μας. Είναι ιδιαίτερα χρήσιμα στην αρχή της χρονιάς, που τα παιδιά δεν γνωρίζονται ακόμη καλά μεταξύ τους αλλά και σε όλη τη διάρκειά της αποτελούν ευχάριστα παιδαγωγικά εργαλεία, για να τα χρησιμοποιήσουμε μέσα στην τάξη ή στην αυλή. Πάνω κάτω είναι σε όλες μας γνωστά, παρ'όλα αυτά είναι καλό να τα έχουμε συγκεντρωμένα σε ένα αρχείο για να μην τα ξεχνάμε.

 1. Ο Βασιλιάς :  Κατασκευάζουμε μία κορώνα από χαρτόνι και τη δίνουμε να τη φορέσει το παιδί που γίνεται βασιλιάς ή βασίλισσα. 

Τα παιδιά κάθονται στον κύκλο και ο βασιλιάς βγαίνει από την τάξη. Τα παιδιά αποφασίζουν  από κοινού να περιγράψουν μόνο με κινήσεις , χωρίς λόγια, μία ενέργεια. Ο βασιλιάς πρέπει να μαντέψει ποια ενέργεια εκτελούν τα υπόλοιπα παιδιά. Το τραγουδάκι με το οποίο τα παιδιά καλούν το βασιλιά να επιστρέψει στην τάξη είναι το εξής:
        - Βασιλιά βασιλιά
           με τα 12 σπαθιά
           τι δουλειά;
         - Τεμπελιά (απαντάει ο βασιλιάς)
         - Η μαμά μάς είπε να κάνουμε αυτή τη δουλειά (εκτελούν την ενέργεια) 
         - Τι κάνουμε;
            ( ο βασιλιάς μαντεύει τι προσπαθούν να του δείξουν οι συμμαθητές του)
Όταν το βρει, βασιλιάς γίνεται κάποιο άλλο παιδί.

2. Στεριά- Θάλασσα : Στο παιχνίδι αυτό χαράσσουμε με μία γαλάζια κιμωλία έναν κύκλο αρκετά μεγάλο, ο οποίος θα είναι η θάλασσα.

 Τα παιδιά (αν είναι πολλά τα χωρίζουμε σε ομάδες των 4-5 παιδιών) στέκονται έξω από το περίγραμμα του κύκλου. Όταν λέμε τη λέξη "θάλασσα" , πηδούν μέσα στον κύκλο. Όταν λέμε τη λέξη "στεριά" πηδούν, έξω από τον κύκλο. Όποιο παιδί μπερδευτεί με τα παραγγέλματα , βγαίνει από το παιχνίδι.Συνεχίζουμε μέχρι να μείνει ένα παιδί στο τέλος του παιχνιδιού. Φροντίζουμε οι λέξεις να εναλλάσονται σχετικά γρήγορα για να δημιουργούμε διασκεδαστικό κλίμα.

3.  Ο βασιλιάς της σιωπής : Γράφουμε μία διαδρομή στο πάτωμα με κιμωλία. Η διαδρομή μπορεί να έχει οποιαδήποτε σχήμα. Μπορούμε να βάλουμε και τα παιδιά να την χαράξουν.

 Στο τέλος της διαδρομής τοποθετούμε ένα καρεκλάκι και ένα χάρτινο στέμμα. Το κάθε παιδί πρέπει να διανύσει τη διαδρομή κρατώντας ένα μουσικό όργανο (κουδουνάκι ή ντέφι, όχι ταμπουρίνο) . Το μουσικό όργανο δεν πρέπει να ακουστεί καθόλου κατά τη διάρκεια της διαδρομής. Τα υπόλοιπα παιδιά αφουγκράζονται και ελέγχουν τους ήχους που βγαίνουν από το μουσικό όργανο. Αν το παιδί καταφέρει να φτάσει στο τέλος της διαδρομής χωρίς να ακουστεί το μουσικό όργανο, κάθεται στο καρεκλάκι και φοράει το στέμμα μέχρι να έρθει ο επόμενος βασιλιάς ή βασίλισσα. Αν όχι, επιστρέφει στη θέση του και ξαναδοκιμάζει.

4. Ο παλιατζής : Τα παιδιά χωρίζονται σε δύο κύκλους. Ο ένας κύκλος είναι οι μαμάδες- μπαμπάδες και ο άλλος είναι τα παιδιά.

 Στον εσωτερικό κύκλο κάθονται τα παιδιά οκλαδόν και στον εξωτερικό οι γονείς. Ο κάθε γονιός έχει από ένα παιδί. Ένα παιδί μένει χωρίς ζευγάρι και κάνει τον παλιατζή. Γυρνάει γύρω γύρω από τον κύκλο λέγοντας : Παίρνω παιδιά και τα πουλάω, εδώ ο καλός ο παλιατζής. Σταματάει μπροστά από έναν "γονέα" και ακολουθεί ο παρακάτω διάλογος :
-Το πουλάς το παιδί σου;
- Το πουλάω και το αγοράζω μα σε σένα δεν το δίνω. 
Τότε τα δύο παιδιά τρέχουν στην αντίθετη κατεύθυνση κάνοντας τον κύκλο. Το παιδί που δεν θα προλάβει να πάρει τη θέση του "γονέα" γίνεται παλιατζής. Όταν ολοκληρωθεί ο πρώτος κύκλος παιδιών, αλλάζουν οι ρόλοι και τα παιδιά που ήταν στον εσωτερικό κύκλο γίνονται εν συνεχεία "γονείς".

5. Τι λείπει; Ποιός λείπει; Παίρνουμε 6-7 αντικείμενα μέσα από την τάξη (μαρκαδόρο, ψαλίδι, ξυλομπογιά, τουβλάκι κ.α. ) και τα τοποθετούμε σε ένα τραπέζι. Λέμε στα παιδιά να παρατηρήσουν καλά τη θέση των αντικειμένων.Κλείνουμε τα μάτια ενός παιδιού και κρύβουμε ένα αντικείμενο. Του λέμε να ανοίξει τα μάτια του λέγοντας το τραγουδάκι : λείπει τι λείπει; κάτι λείπει. Το παιδί πρέπει να βρει ποιο αντικείμενο είναι κρυμμένο. Το ίδιο παιχνίδι μπορεί να παιχτεί και με πρόσωπα. Καλύπτουμε με ένα σεντόνι ένα από τα παιδιά και το παιδί με τα κλεισμένα μάτια καλείται να βρει ποιος από τους συμμαθητές του βρίσκεται κάτω από το σεντόνι.

6. Η τυφλή αλεπού και η κότα: Τα παιδιά κάνουν έναν κύκλο.
                                         
Στη μέση υπάρχουν δύο παιδιά, το ένα είναι η κότα και το άλλο η αλεπού που όμως είναι τυφλή (δένουμε τα μάτια της αλεπούς με ένα μαντήλι για να μη βλέπει). Η κότα αρχίζει να κακαρίζει και να τρέχει μέσα στον κύκλο και η αλεπού προσπαθεί να την πιάσει καθοδηγούμενη από τη φωνή της κότας. Όταν η αλεπού πιάσει την κότα, τη θέση τους παίρνουν δύο άλλα παιδιά.

7. Σκύλος και κουνέλι: Τα παιδιά ανάλογα με τον αριθμό τους πιάνονται δύο ή και τρία μαζί και σχηματίζουν φωλιές.
                                      
Σε κάθε φωλιά μπαίνει και ένα παιδί που γίνεται κουνέλι. Οι φωλιές πρέπει να έχουν ίση απόσταση η μία από την άλλη. έξω από τις φωλιές μένουν δύο παιδιά, το ένα γίνεται σκύλος και το άλλο κουνέλι. Με το σύνθημά μας ο σκύλος τρέχει (στα τέσσερα) να πιάσει το κουνέλι. Το κουνέλι με τη σειρά του, κάνοντας μικρά πηδήματα, τρυπώνει σε μία φωλιά αναγκάζοντας έτσι το κουνέλι που είναι μέσα να φύγει. Ο σκύλος τότε κυνηγάει το άλλο κουνέλι που και αυτό με τη σειρά του θα τρυπώσει σε κάποια φωλιά. Όποιο κουνέλι πιάνεται, αλλάζει θέση με το σκύλο.

8. Προσπαθώ να μη γελάσω: α) Δύο από τα παιδιά της ομάδας στέκονται αντιμέτωπα. Κοιτάζονται στα μάτια χωρίς να μιλούν και προσπαθούν να μη γελάσουν.

                                              
β) Το ένα από τα δύο παιδιά που στέκονται αντιμέτωπα, κάνει αστείες γκριμάτσες, προσπαθώντας να προκαλέσει τα γέλια του άλλου. 
γ) Το λουκάνικο. Ένα παιδί στέκεται στη μέση του κύκλου που σχηματίζει η ομάδα. Τα παιδιά του υποβάλλουν ερωτήσεις, στις οποίες πρέπει να απαντήσει πάντα με τη λέξη λουκάνικο, χωρίς να γελάσει (πχ "πώς σε λένε;"  "λουκάνικο", "σε ποια τάξη πας;"  "λουκάνικο", "ποιο είναι το χόμπι σου;" "λουκάνικο" ) Μπορούμε να κάνουμε εναλλαγή της λέξης πχ αυτοκίνητο, ντουλάπα, μπάλα κλπ. 

9.Τσιν-τσαν-τσον : Δίνουμε στα παιδιά ένα λάστιχο 
ραψίματος που έχει κυκλικό σχήμα. 
                                                 
Δύο από τα παιδιά της ομάδας κρατούν το λάστιχο και κουνώντας το λένε "τσιν-τσαν-τσον ".Στη συνέχεια σταθεροποιούν το λάστιχο και του δίνουν ένα αλλόκοτο σχήμα, χρησιμοποιώντας και τα πόδια τους (το πατούν όπως μπορούν). Η τελική μορφή που παίρνει το λάστιχο είναι ένα περίπλοκο εμπόδιο.Τα υπόλοιπα παιδιά της ομάδας καλούνται να περάσουν ανάμεσα,από πάνω ή από κάτω χωρίς να το ακουμπήσουν καθόλου.

10. Ο Γιάννης λέει : Καθόμαστε στον κύκλο και λέμε στα παιδιά μία ιστορία για το Γιάννη. 
                                             
Κάθε φορά που λέμε την έκφραση " ο Γιάννης λέει" τα παιδιά πρέπει να εκτελέσουν αυτό που λέει ο Γιάννης, πχ ο Γιάννης λέει να λυγίσουμε τα γόνατά μας ( τα παιδιά λυγίζουν τα γόνατά τους) , ο Γιάννης λέει να γελάσουμε δυνατά (γελούν δυνατά). Αν στην ιστορία μας υπάρχει η εκτέλεση μιας ενέργειας αλλά δεν αναφέρεται το όνομα του Γιάννη, τα παιδιά θα πρέπει να είναι συγκεντρωμένα και να μην την εκτελέσουν, πχ να σηκώσουμε τα χέρια ψηλά (δεν μας το είπε ο Γιάννης, δε σηκώνουν τα χέρια). Πολλές φορές τα παιδιά μπερδεύονται και εκτελούν τις κινήσεις.Κάθε φορά αλλάζει ο αφηγητής. 


11.Ο βοσκός και το αρνί του: Τα παιδιά είναι σε κύκλο. 

Στη μέση του κύκλου βρίσκεται το παιδί -βοσκός και λέει: "Ποιός είδε το αρνί μου;" "Πώς είναι το αρνί σου;" ρωτούν τα παιδιά. Ο βοσκός περιγράφει ένα παιδί, το οποίο μόλις καταλάβει ότι μιλάει γι' αυτό σηκώνεται και τρέχει γύρω από τον κύκλο. Ο βοσκός το κυνηγάει και όταν το πιάσει , το παιδί- αρνί γίνεται βοσκός και συνεχίζεται έτσι το παιχνίδι για όλα τα παιδιά.

Διαθεματική προσέγγιση: "Τα παιχνίδια ζωντανεύουν". Μέρος Δ' (Φυσική Αγωγή, Τέχνες)

 Οι δραστηριότητες που θα μπορούσαν να προκύψουν στη μαθησιακή περιοχή της φυσικής αγωγής  είναι οι εξής: 
1. Παίζουν παιχνίδια ρόλων όπου δημιουργούν σενάρια με τους ήρωες των αγαπημένων τους παιχνιδιών και τα υλοποιούν. Φροντίζουμε ώστε να παίρνουν μέρος όλα τα παιδιά.
2. Χρησιμοποιούμε τα παιχνίδια ως όργανα γυμναστικής για να κατανοήσουν τις σχέσεις με τα αντικείμενα. Πχ το κάθε παιδί κρατάει το παιχνίδι του και ακολουθεί τις οδηγίες μας : κρύψε το πίσω από..., κράτησε το ανάμεσα...,τοποθέτησε το πάνω στο...
3. Μαθαίνουν να διακρίνουν το δεξί και το αριστερό χέρι και κάνουμε παιχνίδια με τις έννοιες αυτές. Πχ ελάτε να ταξιδέψουμε στη χώρα των αυτοκινήτων χρησιμοποιώντας μόνο τις αριστερές μας ρόδες (κουτσό με το αριστερό πόδι). Κάνουμε ισορροπία με τις δύο ρόδες και συνεχίζουμε μόνο με τις δεξιές. Μέσα στην ιστορία ενσωματώνουμε τις έννοιες γρήγορα, αργά, περπάτημα με τα χέρια, με τα πόδια,  κουτσό, άλματα.Τους προτρέπουμε να χρησιμοποιήσουν το σώμα τους για να ενσαρκώσουν τα παιχνίδια. 
4. Κατασκευάζουμε στο πάτωμα έναν πίνακα με πέντε κύκλους. Στον κάθε κύκλο τοποθετούμε από ένα παιχνίδι (αυτοκινητάκι, ρομπότ, κούκλα κ.α.) Δίνουμε στα παιδιά ένα σακουλάκι γεμάτο με άμμο τους λέμε να σταθούν απέναντι από τους κύκλους και να στοχεύσουν στο παιχνίδι που θέλουν. Αν το σακουλάκι τους μπει μέσα στον κύκλο, κερδίζουν το παιχνίδι που περιέχει για το υπόλοιπο της ημέρας. Κάθε φορά, προσαρμόζουμε την απόσταση κύκλων - παιδιού ανάλογα με το ύψος του καθενός.

5. Εάν έχουν φέρει στο σχολείο αυτοκινητάκια, τους προτρέπουμε να βρουν τρόπους για να χαράξουν διαδρομές.Τους δίνουμε σχοινάκια, τουβλάκια, μαρκαδόρους ή ό,τι άλλο θα μπορούσε να τους βοηθήσει στην οριοθέτηση των διαδρομών. Μόλις τις ολοκληρώσουν,  χρησιμοποιούν τις διαδρομές για να κινηθούν με ασφάλεια, αποφεύγοντας "παγίδες" και διαλέγοντας την πιο σύντομη πορεία. Στο σενάριο αυτό ενσωματώνουμε και τα υπόλοιπα παιχνίδια, εκτός από τα αυτοκινητάκια, που θα μπορούσαν να είναι κούκλες που περπατούν στο δρόμο, ελικόπτερα που παρακολουθούν έναν κλέφτη, ρολόγια με μυστικές ιδιότητες κ.α.

6. Αν τα παιδιά έχουν φέρει ζωάκια, δημιουργούμε μία κινητική ιστορία έχοντας σαν μουσική υπόκριση "Το καρναβάλι των ζώων" του Saint Saens.Προτρέπουμε τα παιδιά να φανταστούν τα ζώα που περιγράφει η μουσική και να μιμηθούν τις κινήσεις τους. Μία όμορφη απεικόνιση της μουσικής, θα βρείτε εδώ. 

 Τελειώνοντας, θα αναφέρουμε ορισμένες δραστηριότητες που μπορούν να υλοποιηθούν στον τομέα των Τεχνών.

1. Η δραματοποίηση μιας ιστορίας (θεατρική αγωγή) που τα παιδιά έχουν επινοήσει , με ήρωες τα παιχνίδια τους. 

2.Η παραπάνω ιστορία μπορεί να καταγραφεί και να μετατραπεί σε μικρό βιβλίο (γλώσσα), το οποίο θα εικονογραφήσουν τα παιδιά (εικαστικά) με διάφορα υλικά πχ μαρκαδόρους, ξυλομπογιές, δαχτυλομπογιές, μικρά χαρτάκια ή φωτογραφίες για να φτιάξουν κολλάζ κ.α.

3. Ζητάμε από τα παιδιά να φέρουν στο σχολείο τα χάρτινα κουτιά από τα παιχνίδια τους (αν δεν τα χρειάζονται στο σπίτι) και τους προτρέπουμε να βρουν τρόπους να τα αξιοποιήσουν στην τάξη. Δημιουργούμε ρομπότ, δωμάτια μινιατούρες για τις κούκλες, γκαράζ για τα αυτοκινητάκια , κάλπες για ψηφοφορίες που διεξάγουμε στην τάξη, κουμπαράδες για χρήματα που μαζεύουμε για το σχολείο κ.α. Για να γίνουν όλα αυτά, τους παρέχουμε διάφορα υλικά με τα οποία μπορούν να πειραματιστούν, όπως κουμπιά, χρώματα, χρωματιστά χαρτόνια, πλαστελίνες, υφάσματα, τούλια, ψαλίδια, κόλλες , κλωστές ή ό,τι  άλλο έχουμε στην τάξη που θεωρούμε ότι μπορεί να βοηθήσει στο σκοπό μας.

4. Ψάχνουμε στο διαδίκτυο για έργα ζωγράφων που απεικονίζουν παιχνίδια. Κάνουμε συγκρίσεις των παιχνιδιών που βρίσκονται στους πίνακες με τα παιχνίδια που παίζουν τα παιδιά στη σημερινή εποχή.Προσπαθούμε να κατανοήσουμε τις σκέψεις του καλλιτέχνη και δημιουργούμε τους δικούς μας πίνακες ζωγραφικής με τα δικά μας παιχνίδια.
5. Κανονίζουμε να επισκεφτούμε ένα μουσείο (αν υπάρχει στην πόλη μας μουσείο παιδικού παιχνιδιού ακόμη καλύτερα- {παιδικό μουσείο Θεσσαλονίκης}) ή μια πινακοθήκη.  Τα παιδιά συλλέγουν πληροφορίες για το μουσείο από το διαδίκτυο , διατυπώνουν και καταγράφουν διάφορα ερωτήματα και προετοιμάζονται για την επίσκεψή τους. Με την επιστροφή τους στο σχολείο, απεικονίζουν στο χαρτί αυτά που τους έκαναν εντύπωση και συζητούν για την εμπειρία της επίσκεψης.

6. Τα παιδιά παρακολουθούν αποσπάσματα κινουμένων σχεδίων που αναπαριστούν τους ήρωες των παιχνιδιών που έχουν φέρει στο σχολείο και τους παροτρύνουμε να κάνουν συγκρίσεις με την πραγματική ζωή, δείχνοντας τους κάποιο ντοκιμαντέρ. 

 Έχοντας αγγίξει όλες τις μαθησιακές περιοχές, δεν παραλείπουμε να εφαρμόσουμε την αξιολόγηση σε κάθε μας δράση. Ο αναστοχασμός των παιδιών αλλά και ο δικός μας είναι απαραίτητος για να συνεχίσουμε την εργασία μας. Τα παιδιά και εμείς βλέπουμε τι αποκομίσαμε,τι άλλο θα προσθέταμε και πώς θα μπορούσαμε να βελτιώσουμε τις δράσεις μας.

  Όλες οι παραπάνω δραστηριότητες είναι ενδεικτικές. Υπάρχουν και πάρα πολλές άλλες που θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν σε μια τάξη νηπιαγωγείου. Αν έχετε κάποιες συμπληρωματικές ιδέες θα χαιρόμουν ιδιαίτερα αν τις μοιραζόσασταν μαζί μου. 

Διαθεματική προσέγγιση: "Τα παιχνίδια ζωντανεύουν" Μέρος Γ' (Μαθηματικά, Γλώσσα)

 Οι δραστηριότητες που θα μπορούσαν να προκύψουν στον τομέα των Μαθηματικών είναι :
1. Κάνουμε διαχωρισμούς των παιχνιδιών ανάλογα με τα υλικά που είναι φτιαγμένα. Τα χωρίζουμε σε ξύλινα, πλαστικά, μεταλλικά, υφασμάτινα κ.α. και κάνουμε ομαδοποιήσεις. Τα χωρίζουμε ακόμη ανάλογα με τα χρώματα ή την χρήση τους και δημιουργούμε πίνακες διπλής εισόδου. Πχ πόσα παιχνίδια είναι φτιαγμένα από πλαστικό, πόσα από ξύλο κλπ. 

2. Κάνουμε συγκρίσεις μεγεθών (μεγαλύτερο- μικρότερο, βαρύτερο- ελαφρύτερο, ψηλότερο- κοντύτερο) , σειραθετήσεις και ταξινομήσεις.
3. Δημιουργούμε γωνιά καταστήματος παιχνιδιών όπου τα παιδιά "πουλάνε" τα παιχνίδια τους. Αποφασίζουμε για τις τιμές "πώλησής" τους και τα παιδιά συμπληρώνουν τους αριθμούς στον τιμοκατάλογο. 
4. Καταμετρούν τα παιχνίδια που προορίζονται για την ανακύκλωση και αυτά που πρόκειται να δωρίσουμε στις φιλανθρωπικές οργανώσεις και σημειώνουν τα αποτελέσματά τους. Κρατούν αρχείο καταγραφής παιχνιδιών (πχ πόσα παιχνίδια έφερε η Μαρία, πόσα ο Γιώργος κλπ) και το διατηρούν καθ'όλη τη διάρκεια του προγράμματος.Το συμπληρώνουν τακτικά και προσθέτουν καινούργια στοιχεία κάθε φορά που ένα παιδί φέρνει κάποιο παιχνίδι για δωρεά (έννοια της πρόσθεσης). 
5. Ανάλογα με τα παιχνίδια που θα φέρουν στο σχολείο, δημιουργούμε αυτοσχέδιες ιστορίες όπου τα παιδιά έρχονται αντιμέτωπα με καταστάσεις προβληματισμού όπως :" Οι  5 Γουίνξ βρίσκονταν στο δάσος με τις χρυσές πεταλούδες , όταν ξαφνικά , εκεί που περπατούσαν εμφανίστηκε ένα σύννεφο ασημένιας σκόνης και εξαφάνισε τη μία ή τις δύο (ή όσες θέλουμε ανάλογα με το επίπεδο των παιδιών). Συνέχισαν το δρόμο τους τρομαγμένες αλλά πόσες είχαν μείνει πλέον; (αφαίρεση) και τι θα μπορούσαν να κάνουν οι υπόλοιπες για βρουν τη φίλη τους;" Το σενάριο μπορεί να συνεχιστεί με τη βοήθεια των παιδιών, με πολλές παραλλαγές και φυσικά με αλλαγή των ηρώων. Καλό θα είναι να συμπεριληφθούν στην ιστορία τα παιχνίδια όλων των παιδιών ή των παιδιών της συγκεκριμένης ομάδας που θα συμμετέχει στη δραστηριότητα. 
6. Τα παιδιά είναι χωρισμένα σε ομάδες. Κάποιες ομάδες-φωτογράφοι τραβούν φωτογραφίες με τα παιχνίδια τους στην τάξη,στον αύλειο χώρο ή σε άλλο υλικό. Οι άλλες ομάδες πρέπει να βρουν από πού τραβήχτηκε η φωτογραφία και να τραβήξουν μια ακριβώς ίδια  για να τις συγκρίνουν. Συγκρίνουν με το αρχικό πρότυπο και συζητούν για τον τρόπο με τον οποίο καταφέρνουν ακρίβεια στη φωτογραφία (χωρική αντίληψη).


  Ο τομέας της Γλώσσας αναπτύσσεται και δομείται από όλες τις υπόλοιπες μαθησιακές περιοχές και από όλες τις δραστηριότητες . Κάποιες επιπλέον που δεν έχουμε αναφέρει, θα μπορούσαν να είναι οι εξής:
1. Δημιουργούμε γωνιά "δανειστικής παιχνιδοθήκης." Γράφουμε καταλόγους με τα παιχνίδια που έχουν φέρει τα παιδιά από το σπίτι τους και όταν κάποιο παιδί παίρνει στο σπίτι του ένα από αυτά , σημειώνει το όνομά του στο αντίστοιχο κουτάκι του καταλόγου.
2. Κατασκευάζουμε πίνακες αναφοράς των παιχνιδιών, είτε βγάζοντας τα φωτογραφία, είτε ζητώντας από τα παιδιά να τα ζωγραφίσουν, ούτως ώστε σε περίπτωση που χρειαστεί να σημειώσουν ή να γράψουν το όνομα των παιχνιδιών να μπορούν να τους συμβουλεύονται (αντιγραφή ή με όποια μορφή γραφής μπορούν).
3. Προτρέπουμε τα παιδιά να περιγράψουν το αγαπημένο τους παιχνίδι έχοντας τα μάτια τους κλειστά και προσπαθώντας να χρησιμοποιήσουν ποικίλο λεξιλόγιο. Ηχογραφούμε τις περιγραφές τους. 
4. Δημιουργούν ιστορίες με πρωταγωνιστές τα παιχνίδια και στη συνέχεια τις δραματοποιούν (παιχνίδια ρόλων).
5. Βρίσκουν ομοιοκατάληκτες λέξεις και συνθέτουν το δικό τους ποίημα. Το αποτυπώνουμε σε χαρτί και το αναρτάμε σε εμφανές σημείο της τάξης (σύνδεση γραπτού και προφορικού λόγου).
6. Παίζουν το παιχνίδι του δημοσιογράφου , όπου ένα παιδί παίρνει συνέντευξη από τα υπόλοιπα προτρέποντάς τα να μιλήσουν για προσωπικές τους εμπειρίες .Στην προκειμένη περίπτωση, τα παιδιά ενσαρκώνουν τα παιχνίδια και εξιστορούν τις περιπέτειές τους (καλλιέργεια προφορικού λόγου και επικοινωνίας).

Διαθεματική προσέγγιση: "Τα παιχνίδια ζωντανεύουν". Μέρος Β' (Τεχνολογίες Πληροφοριών και Επικοινωνιών,Περιβάλλον και εκπαίδευση για την αειφόρο ανάπτυξη)

Τεχνολογίες Πληροφοριών και Επικοινωνιών : 

1. Τα παιδιά χρησιμοποιούν τον ηλεκτρονικό υπολογιστή για να αντλήσουν πληροφορίες από το διαδίκτυο (πώς κατασκευάζονται τα παιχνίδια, τι παιχνίδια παίζουν σε άλλες χώρες  του κόσμου, τι παιχνίδια έπαιζαν παλαιότερα οι άνθρωποι). Ένα ενδιαφέρον βίντεο θα δείτε εδώ.
2. Βγάζουν φωτογραφίες τα παιχνίδια τους, τις περνούν στον υπολογιστή και δημιουργούν τη δική τους συλλογή φωτογραφιών. Αν υπάρχει εκτυπωτής, τις εκτυπώνουν δημιουργώντας ένα βιβλίο , το οποίο θα μπορούν να δανείζονται  και να  παίρνουν στο σπίτι τους.  
3. Δανείζουμε στα παιδιά τη φωτογραφική μηχανή του σχολείου και τους λέμε να φωτογραφίσουν τον εαυτό τους με τα υπόλοιπα παιχνίδια τους, ή κάποιο αγαπημένο τους πρόσωπο που παίζει μαζί τους ή το αγαπημένο μέρος του σπιτιού τους, όπου φυλάνε τα παιχνίδια τους . Όταν επιστρέψουν στο σχολείο, περνάμε αυτές τις φωτογραφίες στον υπολογιστή και δίνουμε την ευκαιρία σε κάθε παιδί ξεχωριστά να περιγράψει και να μοιραστεί με τους συμμαθητές του κάτι από τον προσωπικό του χώρο. Ένα ενδιαφέρον άρθρο σχετικά με τη φωτογραφία και τα παιχνίδια στο διαδίκτυο θα βρείτε εδώ
4. Θέλοντας να φτιάξουν τις δικές τους κούκλες ή άλλα παιχνίδια παρακολουθούν videos από το Youtube (πάντα με τη δική μας καθοδήγηση). Ενδεικτικά μπορείτε να δείτε τον παρακάτω σύνδεσμο : https://www.youtube.com/watch?v=ZjQmXZemhlg
5. Χρησιμοποιούν λογισμικά όπως το gcompris. Θα το βρείτε εδώ . Έχουν την ευκαιρία να εξοικειωθούν με τη χρήση του Η/Υ, να γνωρίσουν τα μέρη και τις δυνατότητές του.
6. Κάνουν συγκρίσεις των παιχνιδιών που μπορούν να παίξουν στον υπολογιστή με αυτά που παίζουν με τους φίλους τους στο σχολείο ή στο σπίτι. Δημιουργούμε καταστάσεις προβληματισμού ωθώντας τα να σκεφτούν και να απαντήσουν στο "τι θα γινόταν αν ..."


Περιβάλλον και εκπαίδευση για την αειφόρο ανάπτυξη :

1. Προτρέπουμε τα παιδιά να φέρουν στο σχολείο παιχνίδια που δεν χρειάζονται πια. Είτε γιατί δεν τους τραβάει το ενδιαφέρον , είτε γιατί έχουν χαλάσει και δεν τα χρησιμοποιούν είτε γιατί προορίζονται για ηλικίες μικρότερες από τη δική τους. Κάνουμε διερεύνηση στην τάξη και βρίσκουμε λύσεις για την αξιοποίηση αυτών των παιχνιδιών. Δημιουργούμε λίστες με τα παιχνίδια που δεν μπορούν πλέον να χρησιμοποιηθούν και με αυτά που μπορούν. Κάθε παιδί βάζει το όνομά του δίπλα στο παιχνίδι που έχει φέρει στο σχολείο. α) αποφασίζουμε να πετάξουμε στον κάδο της ανακύκλωσης και όχι στους συμβατικούς κάδους τα παιχνίδια που είναι κατεστραμμένα. β) διαβάζουμε την ιστορία του "Μολυβένιου Στρατιώτη" και σκαρφιζόμαστε τη δική μας ιστορία με τα δικά μας σπασμένα παιχνίδια, την οποία και δραματοποιούμε. γ) αποφασίζουμε να δωρίσουμε σε φιλανθρωπικές οργανώσεις του Δήμου μας τα παιχνίδια που βρίσκονται σε καλή κατάσταση. Για το σκοπό αυτό ψάχνουμε στο διαδίκτυο για ιστοσελίδες και τηλέφωνα επικοινωνίας με οργανώσεις όπως "χαμόγελο του παιδιού http://www.hamogelo.gr/", "παιδικά χωριά sos http://www.sos-villages.gr/",
"action aid http://www.actionaid.gr/", "κάνε μια ευχή http://www.makeawish.gr/" κλπ.
2. Θέλοντας να περάσουμε ένα μήνυμα και στην υπόλοιπη κοινότητα, αποφασίζουμε να δημιουργήσουμε μία αφίσα με κεντρική ιδέα " ΚΑΝΕΝΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΣΚΟΥΠΙΔΙ". Τα παιδιά δίνουν ιδέες για το πώς θα μπορούσε να δημιουργηθεί η αφίσα, ποια υλικά θα ήθελαν να χρησιμοποιήσουν και με ποιες τεχνικές και προχωράμε στην υλοποίηση της ιδέας. Γράφουν το μήνυμα της αφίσας όπως μπορούν και το κάθε παιδί βάζει τη δική του πινελιά είτε με ζωγραφιά, είτε με κολλάζ, είτε με γράμματα. Όταν τελειώσουμε, αναρτάμε την αφίσα στον πίνακα ανακοινώσεων του σχολείου μας. Μπορούμε ακόμη να την δώσουμε στο Δήμο για να την τοποθετήσουν σε κεντρικό σημείο του Δημαρχείου ή ακόμα να στείλουμε μία φωτογραφία της αφίσας σε μία τοπική εφημερίδα για να δημοσιοποιηθεί στον τύπο.
3. Όπως αναφέρθηκε στο πρώτο μέρος της ενότητας, κάνουμε ενέργειες για να τοποθετηθεί στο σχολείο μας κάδος ανακύκλωσης μπαταριών και προτρέπουμε τα παιδιά να περάσουν το μήνυμα στους γονείς αλλά και στους συγγενείς τους. Η συγκεκριμένη δραστηριότητα δίνεται με τη μορφή παιχνιδιού στα παιδιά , όπως "πόσες ανακυκλώσιμες μπαταριές έφερες σήμερα; έλα να τις μετρήσουμε. Είμαι σίγουρη ότι τα δέντρα θα σε ευγνωμονούν γι' αυτό."
4. Αποφασίζουμε να βγούμε στην αυλή να σκάψουμε μία λακουβίτσα και να θάψουμε μέσα ένα  παιχνίδι που δε χρειαζόμαστε πια. Θα αφήσουμε να περάσει αρκετός καιρός  θα σηματοδοτήσουμε το μέρος όπου βρίσκεται και θα επιστρέψουμε για να το ξεθάψουμε.Τα παιδιά θα παρατηρήσουν και θα ανακαλύψουν τι παθαίνουν τα σκουπίδια όταν τα θάβουμε στο χώμα. Μπορούμε να θάψουμε παιχνίδια διαφορετικών υλικών για να είναι σε θέση να συγκρίνουν πώς αποσυντίθενται και αν αποσυντίθενται τελικά. Θα ακολουθήσει συζήτηση και προβληματισμός σχετικά με τη χρήση και την επαναχρησιμοποίηση των αντικειμένων.

Διαθεματική προσέγγιση: "Τα παιχνίδια ζωντανεύουν". Μέρος Α' (Εισαγωγή, Προσωπική και κοινωνική ανάπτυξη, Φυσικές Επιστήμες)

  Αγαπημένο θέμα των παιδιών και ενασχόληση ίσως και η πιο αγαπημένη όλων είναι τα παιχνίδια. Συνήθως δεν επιτρέπουμε στα παιδιά να φέρνουν στο σχολείο παιχνίδια από το σπίτι , από φόβο μήπως χαθούν ή μήπως υπάρχουν διενέξεις μεταξύ των παιδιών που τα διεκδικούν ή μήπως αναπτυχθούν αισθήματα ζήλιας από κάποια παιδιά. Επιτρέπεται σε ειδικές περιπτώσεις, όταν είναι περίοδος προσαρμογής (Σεπτέμβριος ή μετά τις διακοπές των Χριστουγέννων) και αυτό γιατί ορισμένα παιδιά αισθάνονται μεγαλύτερη ασφάλεια όταν έχουν στο σχολείο ένα αντικείμενο από το σπίτι τους. 
  Αυτή τη φορά θα αντιστρέψουμε τα δεδομένα. Θα ασχοληθούμε με τα παιχνίδια που έχουν τα παιδιά στο σπίτι τους θα τους ζητήσουμε να φέρουν ένα αγαπημένο τους παιχνίδι μέσα στην τάξη και έτσι θα ξεκινήσει ένα υπέροχο ταξίδι, όπου τα παιδιά θα έχουν την ευκαιρία να μάθουν, να ανακαλύψουν , να πειραματιστούν και να δημιουργήσουν αλλά και να ανακυκλώσουν. 
  Μπορούμε να ασχοληθούμε με το θέμα για μία εβδομάδα, για ένα μήνα, καθ 'όλη τη διάρκεια του σχολικού έτους, ανάλογα με το ενδιαφέρον και τη συμμετοχή των παιδιών της τάξης μας. Σε αυτή τη θεματική ενότητα δε χρειάζεται καν να στείλουμε σημειώματα στους γονείς για το θέμα που πρόκειται να αναπτύξουμε γιατί τα παιδιά θα είναι τόσο ενθουσιασμένα που θα τους ενημερώσουν τα ίδια. Αυτό φυσικά δε σημαίνει ότι δε θα κάνουμε ενημερωτική συνάντηση μαζί τους...
  Η εφόρμηση για την έναρξη του θέματος μπορεί να προκύψει από ένα παιδί που έφερε ένα παιχνίδι του στο σχολείο και ήθελε να το δείξει στους φίλους του, ή από μία συζήτηση για τα γενέθλια παιδιού , όπου εξέφρασε την επιθυμία ενός δώρου από τη νονά του. Εμείς εκμεταλλευόμαστε την περίσταση και ζητάμε από όλα τα παιδιά να φέρουν από ένα παιχνίδι στο σχολείο και να το κρατήσουν εκεί για όσο χρονικό διάστημα θα ασχολούμαστε με το θέμα. Στο μεταξύ θα στείλουμε ενημερωτικά σημειώματα στους γονείς ή θα κανονίσουμε μία συνάντηση μαζί τους για να έχουμε τη βοήθεια και τη συνεργασία τους σε αυτή μας τη δραστηριότητα.
  Θα ασχοληθούμε με όλες τις μαθησιακές περιοχές, καθώς το θέμα προσφέρεται για περαιτέρω ανάλυση. Ξεκινώντας, θα διερευνήσουμε τις γνώσεις που ήδη έχουν τα παιδιά για το θέμα, θα συζητήσουμε μαζί τους και θα ρωτήσουμε τι θα ήθελαν να μάθουν γι'αυτό. Θα δημιουργήσουμε ένα ιστόγραμμα με τις ιδέες  και τις επιθυμίες των παιδιών , θα το κολλήσουμε σε ένα εμφανές σημείο της τάξης και θα αρχίσουμε να υλοποιούμε τις ιδέες μας.

  Δραστηριότητες που θα μπορούσαν να προκύψουν κατά την διερεύνηση του θέματος:

  Προσωπική και κοινωνική ανάπτυξη : 1. Χωρίζονται σε ομάδες και παρουσιάζουν στις υπόλοιπες το αγαπημένα τους παιχνίδια. Οι ομάδες μπορεί να χωριστούν ανάλογα με τις προτιμήσεις των παιδιών, ανάλογα με το αγαπημένο τους χρώμα , με το είδος του παιχνιδιού που εκπροσωπούν κλπ. Η κάθε ομάδα παρουσιάζει τα παιχνίδια της ισότιμα με όποιο τρόπο αυτή επιλέξει. πχ με  μία ζωγραφιά, με προφορική περιγραφή, με παντομίμα ,όπου θα μπορούσε να μετατραπεί η παρουσίαση σε παιχνίδι μαντέματος. Η ομάδα που θα μαντέψει τα περισσότερα παιχνίδια θα είναι η νικήτρια. Όλα τα παραπάνω προϋποθέτουν τη συνεργασία μεταξύ των μελών της ομάδας. Όλα τα μέλη της κάθε ομάδας παίρνουν το λόγο και παρουσιάζουν ένα κομμάτι της εργασίας τους. Έτσι συνεργάζονται, συζητούν μεταξύ τους, μαθαίνουν να περιμένουν τη σειρά τους και να επιλύουν συγκρούσεις.
2. Σε προσωπικό επίπεδο , το κάθε παιδί θα μπορούσε να αφηγηθεί στους συμμαθητές του μία προσωπική του εμπειρία σε σχέση με το αγαπημένο του παιχνίδι (πώς το απέκτησε, αν μαλώνει με τα αδέρφια του γι 'αυτό, πώς αντιδρά αν κάποιος του το ζητήσει ευγενικά, πώς αντιδρά αν κάποιος του το αρπάξει με το ζόρι,πώς το φροντίζει κλπ). (Πρωτοβουλία, αυτονομία, αυτορύθμιση)
3. Στις ώρες της ελεύθερης απασχόλησης προτρέπουμε τα παιδιά να μοιράζονται και να δανείζουν τα παιχνίδια τους στους συμμαθητές τους. Μπορούμε να κάνουμε και ένα πρόγραμμα όπου  θα αναγράφεται κάθε μέρα ποιο παιδί θα δανειστεί το παιχνίδι ποιανού. Τη λίστα με τα ονόματα και τα παιχνίδια θα την γράψουν τα παιδιά με όποιο τρόπο μπορούν και με τη βοήθειά μας θα κάνουν τις αντιστοιχίσεις των ονομάτων και των παιχνιδιών. 

Φυσικές Επιστήμες : 1. Διερευνούν την προέλευση της κίνησης ορισμένων παιχνιδιών (ρομπότ, τηλεκατευθυνόμενα, κούκλες που κινούνται και βγάζουν ήχους ή μιλούν) .Κάνουν συγκρίσεις με παιχνίδια που κινούνται από τον άνθρωπο (μαριονέτες, απλές κούκλες και αυτοκινητάκια).Ψάχνουν στο διαδίκτυο πληροφορίες για τις μπαταρίες που χρησιμοποιούν στα παιχνίδια. 
2. Παρακολουθούν βίντεο από εργοστάσιο παιχνιδιών για να δούνε πώς κατασκευάζονται τα παιχνίδια.
3. Κάνουν πειράματα με μπαταρίες διαφόρων τύπων. 
4. Γίνεται συζήτηση για την πορεία των μπαταριών από τη στιγμή που δεν τις χρειαζόμαστε άλλο. Κάνουν υποθέσεις για τις πιθανές χρήσεις τους.
5. Με τη βοήθειά μας τα παιδιά γράφουν επιστολή στο Δήμαρχο για να μας παράσχει έναν κάδο ανακύκλωσης μπαταριών. 
Στον τομέα αυτό παρατηρούμε ότι εμπλέκονται οι τομείς της γλώσσας,της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και της τεχνολογίας.

Για μια οικολογική συνείδηση...

   Όλες μας (οι νηπιαγωγοί εννοώ) έχουμε κατά καιρούς ασχοληθεί με θέματα που αφορούν το περιβάλλον και την προστασία του.Υπάρχουν εξάλλου και οι παγκόσμιες ημέρες που μας υπενθυμίζουν την υποχρέωσή μας να ασχοληθούμε με την πολύπαθη γη μας. Ημέρα Περιβάλλοντος, Ημέρα Γης, Ημέρα που κλείνουμε όλα τα φώτα και άλλες παρεμφερείς που είναι αφιερωμένες στον αγώνα για την προστασία της γης.
  Είναι σαφώς χρήσιμο να υπάρχουν όλες αυτές οι μέρες στην ατζέντα μας, αλλά ακόμη πιο χρήσιμο είναι να δημιουργήσουμε συμπεριφορές και αξίες τέτοιες, που να είναι μόνιμες και τα παιδιά να τις εφαρμόζουν ως στάσεις ζωής και όχι ως περιστασιακές δράσεις. 
Πώς το καταφέρνουμε αυτό; Με τη βιωματική εφαρμογή δράσεων που προωθούνται στη σχολική ζωή αλλά και έχοντας την υποστήριξη των γονέων στο σπίτι, εφαρμόζοντας και οι δύο κοινές στάσεις σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος.
  Καλό θα ήταν λοιπόν να ξεκινήσουμε το πρόγραμμά μας από την αρχή της χρονιάς και να το δουλεύουμε σε όλη τη διάρκειά της για να μπορέσουμε να έχουμε τα επιθυμητά αποτελέσματα. Φροντίζουμε να συμπεριλαμβάνουμε συμπεριφορές που αφορούν στην προστασία του περιβάλλοντος σε όλες τις εκφάνσεις του καθημερινού μας προγραμματισμού. 
 Για παράδειγμα, από την αρχή της χρονιάς θέτουμε απλούς κανόνες (δε θα αναφερθώ στους γενικούς κανόνες συμπεριφοράς μέσα στην τάξη που είναι για όλους μας αυτονόητοι) σεβασμού και προστασίας της τάξης μας. Πολλά παιδιά είναι συνηθισμένα να παρατάνε τα σκουπίδια τους επάνω στα τραπέζια είτε γιατί βαριούνται να να τα μαζέψουν είτε γιατί έχουν μάθει από το σπίτι να τα μαζεύει κάποιος άλλος αντί για αυτά. Μία χρήσιμη παρέμβαση θα ήταν να βγάλουμε φωτογραφίες την τάξη με σκουπίδια και μία χωρίς σκουπίδια. Να τις δείξουμε στα παιδιά και να τους ζητήσουμε να τις συγκρίνουν. Ακόμη θα μπορούσαμε να αφήσουμε τα σκουπίδια από διάφορες χειροτεχνικές εργασίες που κάνουν ή από το φαγητό τους επάνω στα τραπέζια και να αφήσουμε τα παιδιά να σκεφτούν τί θα μπορούσαν να κάνουν για να έχουν χώρο και να συνεχίσουν το παιχνίδι και τις εργασίες τους για το υπόλοιπο της ημέρας. Κάνοντας ερωτήσεις του τύπου : Πώς αισθάνεσαι που δεν έχεις χώρο για να απλώσεις το παιχνίδι σου; Τι θα μπορούσες να κάνεις για να εξοικονομήσεις χώρο; Τι θα γίνει αν δε μαζέψεις τα ψίχουλά σου από το τραπεζάκι σου; Από ποιόν θα ζητούσες βοήθεια και γιατί; 
 Ξεκινάμε λοιπόν από το μικρόκοσμο της τάξης μας και σιγά σιγά επεκτεινόμαστε και στο εξωτερικό περιβάλλον.
Ένα επίσης μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε στην τάξη και ιδίως στις μέρες μας που οι επιχορηγήσεις στα σχολεία είναι μηδαμινές , είναι η έλλειψη χαρτιού τύπου Α4 .Πολλές φορές τα παιδιά δοκιμάζουν τις δυνάμεις τους και εκφράζονται μέσα από τη ζωγραφική. Είναι πολύ φυσικό κάποιες από τις ζωγραφιές τους να μην τους αρέσουν και να θέλουν να τις αλλάξουν, να τις ξανακάνουν , να κάνουν κάτι άλλο από αυτό που ξεκίνησαν εξ αρχής.
Κάθε φορά που κάνουν μία ζωγραφιά που δεν τους αρέσει ή τους ξεφύγει  μία γραμμή που πήρε διαφορετική κατεύθυνση από αυτή που ήθελαν, τσαλακώνουν τη ζωγραφιά τους και την παρατάνε ή την πετάνε στα σκουπίδια. Υπάρχει βέβαια και ένας κανόνας που εφαρμόζουν κάποιες συνάδελφοι που βάζουν όριο στις ζωγραφιές των παιδιών και λένε ότι επιτρέπεται να χρησιμοποιήσουν μέχρι 3 φύλλα Α4 κάθε μέρα για τις ζωγραφιές τους. Ένας ίσως πιο εποικοδομητικός τρόπος είναι να καθιερώσουμε το παιχνίδι " Το σκουπίδι σου είναι δικός μου θησαυρός".Αφού τους δείξουμε πώς μπορούν να αξιοποιούν ένα "μουτζουρωμένο" και "άχρηστο"  γι'αυτά φύλλο χαρτί, μπορούμε να διαμορφώσουμε μία γωνιά στην τάξη για τους θησαυρούς μας. Τους προτρέπουμε να δίνουν τις ζωγραφιές σε φίλους τους για να τις μεταποιούν. Δείχνουμε πώς από έναν στραβό ήλιο μπορεί να προκύψει ένας κατσούφης ήλιος που ήταν κουρασμένος εκείνη την ημέρα και δεν ήθελε να απλώσει τις αχτίνες του και δημιουργούμε μία ιστορία. Πώς από ένα τριγωνικό σπίτι αντί για τετράγωνο ή ορθογώνιο προκύπτει ο κύριος Τριγωνούλης που βγήκε για κυνήγι. Πώς από μία σελίδα με πολλές γραμμές μπορούμε να φτιάξουμε αστεράκια ή λουλουδάκια ή όποιες άλλες φιγούρες έχουμε με τους φιγουροκόφτες. Ή αν δεν έχουμε φιγουροκόφτες τους προτρέπουμε να χρησιμοποιήσουν το ψαλίδι και να δημιουργήσουν δικές τους φιγούρες. Τους δίνουμε και άλλου είδους υλικά όπως κόλλες, κουμπιά, ρολά από χαρτιά υγείας για να δημιουργήσουν μαλλιά ή μέλη του σώματος για να φτιάξουν κούκλες  και ό, τι άλλο μπορούν να σκεφτούν για να δημιουργήσουν "μικρούς θησαυρούς". Στο τέλος της ημέρας ή της εβδομάδας θα εκθέτουμε τις δημιουργίες μας, θα συζητάμε, θα τις βγάζουμε φωτογραφία και όποιο παιδί επιθυμεί θα τις παίρνει στο σπίτι του για να τις δείξει σε αγαπημένα του πρόσωπα.Μπορούμε επίσης να ψηφίσουμε τον θησαυρό της εβδομάδας και να αποφασίσουμε από κοινού για ένα βραβείο για το νικητή. Με αυτό τον τρόπο θα μειώσουμε τον όγκο των σκουπιδιών, θα ενισχύσουμε τη δημιουργικότητα των παιδιών και θα δημιουργήσουμε συνθήκες ανακύκλωσης μέσα στην τάξη.